ماری ماینارد دالی
گەشتا دکتۆر ماری ماینارد دالی ڤەگێڕانا خۆڕاگری و گەشبوونێیە. چیڕۆکەکە کو سنورێن نەژاد و ڕەگەزی دەربازدکەت داکو ناڤێ خۆ د مێژوویا زاستیدا بنڤیسیت. دالی د جیهانەکێدا ژدایک بوویە کو هەمی ئەگەر دژی وێ بوون.
ئیرادە و حەزا دالیێ یا بەردەوام بۆ زانستی بۆ ئەگەرێ وێ چەندێ کو ببتە ئێکەم ژنا ئەمریکی-ئەفریقی کو باوەرناما دکتۆرایێ وەرگرتییە د کیمایێدا ل ئەمریکا.
تۆڤێن دەستکەفتێن پاشەڕۆژێ یێن دالیێێ د ساڵێن وێ یێن ئاڤابوونێدا هاتن چاندن. ژلایێ خێزانەکێڤە هاتە پەروەردەکرن کو خواندن زۆر بلند د نرخاند-بهایەکێ بلند ددایێ. بابێ وێ ئیڤان دالی کاریگەرییەکا تایبەت هەبوو . ئەوی حەزژێکرنەکا کویر بۆ زانستی دناخێ وێدا چاند، ئەڤێ هاندانا دەستپێکێ ئەو بەرەڤ خواندنگەها ئامادەییا کۆلیژا هانتەر ئاراستەکر، کو دامەزراوەیەکا هەڤواتایا توند و نایابا ئەکادیمییە.
ل ساڵا ١٩٤٢ دالیێ دەست ب گەشتا خوە یا کولیژێ کر ل کولیژا کوینز، گرنگیدان ب کیمیایێ. سەڕەڕای ئاستەنگێن کومەڵایەتیێن جوداهیا نەژاد و ڕەگەزی بەردەوام بوو، خواندن ل زانکویا نیویورک(NYU) زێدەتر کر. ل وێرێ دکتۆرا ب دەستخۆڤە ئینات، ل ساڵا ١٩٤٧. ڤەکوڵینێن وێ یێن پێشکەفتی پەردە ل سەر تێڕوانینێن ڕەخنەگرانە لادا، سەبارەت ب پێکهاتە و میتابولیزما زڤڕۆکا خوینێ، ب تایبەتی سەبارەت ب کولیستڕۆلی.
کارێن دالیێ کاریگەرییەکا بەرچاڤ ل تێگەهشتنا مە بۆ تەندروستییا دل و خوینبەران کرییە، پەیوەندییا ئاڵوز یا دناڤبەرا خۆراک و ئاستێ کولیسترۆلی و نەخۆشیێن دلی ڕووهنکرییە. دەستکەفتێن وێ یێن زانستی بوونە ئەگەرێ هندێ کو زەمالا پوست-دکتۆرا یا ژێهاتنێ ل کومەڵەیا شێرپەنجێ یا ئەمریکی ب دەستخۆڤە بینت. ئەژی بۆ ئەگەرێ هندێ کو بچیتە پەیمانگەها ڕوکفێلەر بۆ ڤەکۆلینێن بەردەوام.
ژبلی ڤەکۆڵینان، دالیێ ڕهەکا کویر دپابەندبوونا وێ بۆ پەروەردێدا هەیە. بۆ ماوێ پتر ژ بیست ساڵان وێ خۆ تەرخانکربوو بۆ وانەگۆتنێ و ڕاهێنەرایەتیێ ل کۆلیژا پزیشکی ل زانکویا. سەرنجا وێ ب تایبەتی ل سەر ژنان و فێرخوازێن کەمینەبوو. ب ڤی شێوەی داهاتوویێ کومەڵگەها زانستی ل قالب دا.
دالی د ژیانا خوە یا تایبەتدا نە بتنێ زانابوو بەلکو ڕاهێنەر و داکوکیکاربوو بۆ هەمەجۆری و گشتگرییێ د زانستیدا. ڕووحا وێ یا پێشەنگیێ و کارێ وێ یێ داکوکیکاریێ بەردەوامە د سرۆشبەخشین-ئیلهامبەخشین و ڕێبەریا نفشێ داهاتووی یێ زانایاندا.
بەشداریێن دکتۆر ماری ماینارد دالی د بایوکیمیایێدا و پزیشکیێدا بەرچاڤن.کاریگەریێن کویر یێن خۆڕاگری سۆزێ د ڤەکۆلینێن زانستیدا پیشانددەن. کارێن وێ ل سەر کۆلیسترۆلێ و تەندرۆستیا دلی د پزیشکییا دلی و خوینبەراندا وەکو بنەمایەکێ دێ مینیت و خۆبەخشییا وێ بۆ ڕاهێنەرایەتیێ شوینوارەک دیار ل سەر دیمەنێ زانستی ب جهـ هێلایە، میراتێ وێ بەردەوامێ د گەشبوونێدا، چرایەک ئیلهامبەخشە بۆ زانایێن هیڤیخواز بو هەوڵێن ڤەدیتنا ڕووناکبیریێ.